Οι θέσεις του Fishbein στα πλαίσια των "Στάσεων"

Fishbein 1

Ο ρόλος των πεποιθήσεων (κομμάτι των στάσεων) στην πρόβλεψη της υιοθέτησης μιας συμπεριφοράς. 

Ισχύς πεποίθησης + Αξία πεποίθησης = αποτέλεσμα (συνολική προδιάθεση συμπεριφοράς)

Ας υποθέσουμε ότι θέλουμε να εξετάσουμε την προδιάθεση, την υποθετική στάση δηλαδή ενός ατόμου σχετικά με το αν θα χρησιμοποιήσει ή όχι, χάπι στην ερωτική του ζωή.

Θα πρέπει να μετρήσουμε την ισχύ της πεποίθησης/υποθετική στάση  που έχει για αυτή  τη μέθοδο αντισύλληψης , σε συνδυασμό με την αξία (αξιολόγηση δηλαδή) που αποδίδει σε αυτή τη μέθοδο.

Η Ισχύς της πεποίθησης, αφορά την πίστη για το αν κάτι είναι αληθές, και μπορεί να μετρηθεί ως εκτίμηση πιθανότητας που κυμαίνεται από 0 εως 1.

Παράδειγμα ισχύος πεποίθησης: πιστεύω ότι  το χάπι είναι κάτι που πραγματικά προστατεύει από την εγκυμοσύνη (μέτρηση: 0,9).

Η Αξία της πεποίθησης αφορά την αξιολόγηση του ατόμου για κάτι, δηλαδή αν είναι κάτι καλό ή κακό και μπορεί να μετρηθεί σε μια κλίμακα αριθμών, πχ από το -2 εως το 2.

Παράδειγμα Αξίας πεποίθησης: πιστεύω ότι το χάπι είναι κάτι πολύ χρήσιμο για έναν ενεργά σεξουαλικό άτομο. (μέτρηση: 2)

Η υποθετική στάση του ατόμου θα μετρηθεί ως εξής:

Ισχύς πεποίθησης x Αξία πεποίθησης = 0,90 x 2 = 1,80

Ερώτηση: Από τι εξαρτάται η επιτυχία στην πρόβλεψη του τρόπου με τον οποίο συμπεριφερόμαστε;

Απάντηση : Ο Fishbein θεωρούσε ότι η επιτυχία στην πρόβλεψη του τρόπου με τον οποίο συμπεριφερόμαστε καθορίζεται ρωτώντας αν θα προβαίναμε σε μια δεδομένη πράξη ή σειρά πράξεων.

Fishbein 2

Θεωρία της Λελογισμένης Δράσης (Theory of Reasoned Action – TRA)

Όπως αναφέραμε λίγο πριν, ο Fishbein θεωρούσε ότι η επιτυχία στην πρόβλεψη του τρόπου με τον οποίο συμπεριφερόμαστε καθορίζεται ρωτώντας αν θα προβαίναμε σε μια δεδομένη πράξη ή σειρά πράξεων, δηλαδή ότι ο καλύτερος τρόπος για να προβλέψουμε τη συμπεριφορά, είναι να ρωτήσουμε ευθέως κάποιον, για το αν θα προέβαινε σε αυτή την πράξη.

3+1 στοιχεία της Θεωρίας Λελογισμένης Δράσης:

1.      Υποκειμενική νόρμα

2.      Στάση απέναντι στη συμπεριφορά

3.      Συμπεριφορική πρόθεση (δηλαδή το αν το άτομο, νιώθει ότι έχει τη διάθεση να προβεί σε μια συμπεριφορά)

4.      Συμπεριφορά (η συμπεριφορά που πραγματοποιήθηκε)