Σημειώσεις 1ο κεφάλαιο  Κοινωνικής Ψυχολογίας HOGG για τις κατατακτήριες ΕΚΠΑ

Το σημαντικότερο στοιχείο του  κεφαλαίου  1 είναι το πείραμα στα πλαίσια της κοινωνικής ψυχολογίας. Κατασκεύασα ένα τεχνητό παράδειγμα ολοκληρωμένου πειράματος κοινωνικής ψυχολογίας, προκειμένου να κατανοήσετε τον τρόπο λειτουργίας ενός κοινωνικού ψυχολόγου που διεξάγει τέτοιου είδους έρευνα.

Ποιες είναι οι ερευνητικές μέθοδοι της κοινωνικής ψυχολογίας;

·         Το πείραμα

·         Οι μη πειραματικές μέθοδοι

Επιμέρους ζητήματα των πειραματικών μεθόδων:

Ερώτηση: Γιατί συνήθως επιλέγουμε την τυχαία δειγματοληψία και την τυχαία κατανομή του υποκειμένων του δείγματος; Γιατί δηλαδή χωρίζουμε τυχαία τους συμμετέχοντες σε ένα πείραμα και δεν επιλέγουμε εμείς, το ποιος θα πάει σε ποια πειραματική ομάδα;

Απάντηση: Η προσωπική επιλογή είναι μια συνηθισμένη αιτία μεροληψίας. Για να μειωθεί επομένως η μεροληψία πρέπει να μειώσουμε την προσωπική επιλογή και ένας τρόπος για να επιτευχθεί, είναι μέσω της ανάπτυξης μεθόδων επιλογής τυχαίων δειγμάτων και τυχαίας κατανομής. 

2 Είδη πειραμάτων:

1.  Το εργαστηριακό πείραμα

o   Γίνεται μέσα στο εργαστήριο

o   Είναι πιο εύκολες οι μετρήσεις

o   Συχνά αντιμετωπίζει προβλήματα εξωτερικής εγκυρότητας επειδή υπάρχει δυσκολία να προσομοιωθούν οι συνθήκες της εξωτερικής ζωής μέσα στο εργαστήριο

(Προσοχή! Στη γνωστική ψυχολογία, στο βιβλίο του Ρούσσου,  υπάρχει διαχωρισμός ανάμεσα στην εξωτερική εγκυρότητα και την οικολογική εγκυρότητα)

o   Υπόκεινται σε σφάλματα μεροληψίας, τόσο από τη μεριά των υποκειμένων, όσο και από τη μεριά του πειραματιστή (δες τέλος σελ 40)

2.  Το πείραμα πεδίου

o   Διεξάγονται σε πιο νατουραλιστικά/φυσικά περιβάλλοντα εκτός του εργαστηρίου. Για παράδειγμα, στα πλαίσια μιας έρευνας για τη συμπεριφορά των οδηγών απέναντι σε μετανάστες,  ένα πείραμα πεδίου μπορεί να διεξαχθεί στο φανάρι, σε ένα κεντρικό δρόμο της Αθήνας, όπου οι οδηγοί έρχονται σε επαφή με μετανάστες που επιθυμούν να τους καθαρίσουν τα τζάμια του αυτοκινήτου τους

o   Παρουσιάζουν υψηλή εξωτερική εγκυρότητα ακριβώς επειδή υλοποιούνται σε χώρο εκτός εργαστηρίου, δηλαδή σε περιβάλλον της καθημερινότητας.

o   Είναι επιρρεπή σε εξωγενείς, μη ελέγξιμες μεταβλητές. Για παράδειγμα, ένα πείραμα στα φανάρια, μπορεί να επηρεάζεται από την αυξημένη κίνηση ή ακόμα και από τις καιρικές συνθήκες.

o   Είναι δύσκολο να επιτευχθούν ακριβείς μετρήσεις σχετικά με συναισθήματα. Το μόνο που μπορεί να μετρηθεί, είναι η έκδηλη συμπεριφορά των υποκειμένων.

Οι μη πειραματικές μέθοδοι

·         Αρχειακή έρευνα (βιβλιογραφική έρευνα)

·         Μελέτες περιπτώσεων (ενδελεχής μελέτη μιας ειδικής περίπτωσης)

·         Δημοσκοπική έρευνα (δημοσκόπηση με συνεντεύξεις και ερωτηματολόγια)

·         Μελέτη πεδίου (παρατήρηση των υποκειμένων στο φυσικό τους περιβάλλον, χωρίς παρεμβάσεις και χειρισμούς από τον πειραματιστή)

Ανάλυση δεδομένων των ερευνών της κοινωνικής  ψυχολογίας

Από τι εξαρτάται ο τύπος ανάλυσης δεδομένων που θα επιλεχθεί;

o   Από τον τύπο των δεδομένων που συλλέχθηκαν

o   Από τη μέθοδο που χρησιμοποιήθηκε για τη συλλογή των δεδομένων

o   Από τους σκοπούς της εκάστοτε έρευνας

Είδη ανάλυσης των δεδομένων:

1. Ποσοτική ανάλυση δεδομένων μέσω της στατιστικής ανάλυσης

o   T test (σύγκριση δειγμάτων)

o   Δείκτης Pearson r - συσχέτιση

2. Ποιοτική ανάλυση

o   Ανάλυση λόγου